01/01/2007

«Li fè tout bagay byen, li fè moun soud tande, li fè moun bèbè pale.» (Mak 7,37)

Imlazi: se yon katye nan youn pami gwo vil yo nan pèyi Lafrik Disid; katye sa a te debite nan lanne yo alantou 1950 ak nèg ras nwa yo. Nan katye sa a , sa manke lekòl yo, lopital yo, pak pou jèn yo jwe boul; pa gen kay pou yo rete alèz ak diyite; pa gen travay; dekwa pou abi ak vyolans devlope, epi sida frape anpil moun nan popilasyon an; anpil moun soufri pou kont yo, yo pa ka pale sou tray yo.

Kisa pou reskonsab yo kapab fè? Kominote kretyen yo tap deside «kase silans lan», pou yo koute chak moun, pou yo louvri yon dyalòg, pou yo mete tèt yo ansanm e konsa pou yo tout ansanm pote difikilte pa yo pi byen. Yo tap komanse ak jèn yo; byen vit, yo tap rive kreye yon bon rapò avèk yo.

Apre sa, pandan senmenn lapriyè pou linite kretyen yo (senmenn ki sot nan jou 18 janvye a,

rive nan 25) kretyen Imlazi yo te pwopoze moso levanjil Mak la, kote Pawòl lavi a pou mwa sa a soti; yo ta vle pou kretyen yo mete l an pratik, kote yo ye sou tè a.

Men de bagay nou kapab li nan «Gid senmenn lapriyè pou linite kretyen yo, lanne 2007»: n’ap lapriyè: se pou tout kretyen ansanm vin tounen youn! epi n’ap lapriyè ankò: se pou moun ki soufri yo jwenn yon solisyon.

Jezi te an vwayaj; yo te mennen yon moun soud ba li; moun sa a te bèbè tou. Jezi te geri l lè li te di l «Effata», sa vle di:«Louvri». Moun yo ki te wè mèvèy sa a te sezi; yo t’ap di:

«Li fè tout bagay byen, li fè moun soud tande, li fè moun bèbè pale.» (Mak 7,37)

Mirak Jezi yo ap montre renmen l pou moun li rankontre yo; epi yap anonse yon nouvo fason Jezi pote sou tè a pou moun yo kapab viv: Jezi te geri yon moun ki soud e ki bèbè, se paske Jezi ap vini pou nou kapab tande e pale ak yon jan ki nouvo.

«Effata»: sa se pawòl pè a te pwononse sou nou nan moman batèm nou an.

«Effata»: ak pawòl sa a, Jezi louvri zorèy nou pou nou kapab tande Pawòl Bondye a e pou n kite l antre nan nou.

«Effata»: ak pawòl sa a, Jezi envite nou pou nou koute lòt yo (tout moun, sitou sila yo ki pi piti yo, pòv yo, moun ki nan bezwen yo). Jezi envite n pou n debite yon dyalòg, nou ka rele l «dyalòg-renmen», kote n’ap pataje avèk lòt yo fwi levanjil la nan pwòp lavi pa nou.

Poutèt Jezi avèk nou, poutèt li fè anpil mèvèy nan nou, nou kapab di l mèsi epi nou kapab di byen fò, menm jan ak foul la nan tan Jezi a:

«Li fè tout bagay byen, li fè moun soud tande, li fè moun bèbè pale.» (Mak 7,37)

Kijan nou pral viv Pawòl lavi sa a?

Si zorèy nou fenmen, nou dwe louvri yo; epi nou dwe anpeche bwi a nan nou menm e alantou, pou nou koute vwa Bondye a, vwa konsyans nou an, vwa frè ak sè nou yo.

Tout kote, moun yo ap mande nou pou nou ede yo: yon timoun ki mande atansyon pa nou, yon mesyè marye avèk madanm marye li paske yo gen difikilte, yon moun ki malad, yon gran moun ki pou kont li, yon prizonye ki bezwen asistans. Nou tande rèl moun ki nan vil yo e ki konbat pou yon vil kote yo pral kapab viv pi byen; nou tande rèl moun ki nan travay e k’ap tann yon jistis pi bon; nou tande rèl kèk pèp oubyen kèk gwoup ke lòt yo pa vle konnen ankò… Souvan, nou kite bagay amize nou tankou jwèt, men, zorèy kè nou pa koute frè ak sè nou yo ki bò kote nou. Pafwa ankò, nou fenmen pòt kè nou, paske nou vle fè kòm si nou pa tande anyen.

Pawòl lavi a mande n pou n koute lòt yo, pou n pote avèk yo tèt chaje ak chay yo,

kè kontan ak espwa yo, pou n mete tèt nou ansanm ankò. Lè nou anvi pe bouch, pawòl lavi a envite n pou n kenbe kouraj e pou n pale, pou n pataje ak lòt yo sa nou viv e sa nou kwè, pou n pale anfavè moun yo «ki pa gen vwa», pou n fè yon zak rekonsilyasyon, pou n pwopoze kèk bon lide, kèk bon solisyon, kèk lòt bon fason.

E si nou santi ke nou pa alawotè, si nou sonje ke nou pa kapab, se pou nou kwè ke Jezi te louvri zorèy ak bouch nou.

«Li fè tout bagay byen, li fè moun soud tande, li fè moun bèbè pale.» (Mak 7,37)

Men yon eksperyans Lisi Sara te viv nan pèyi Lafrik Disid. Ak fanmi li, li te ale viv nan vil Dirban. Lisi te jwenn yon sityasyon nouvo: lavi a nan yon vil ki gwo, yon travay nouvo, yon plas chèf (nan tan sa a, yo te rele l «apartheid», yo pat bay yon madanm nwa valè ak reskonsabilite)

Yon jou, nan faktori, Lisi te wè anpil moun ki tap komanse gen opresyon (as), poutèt yo tap respire yon lè ki pa bon nan faktori. Anpil moun tap soti nan faktori; anpil lòt yo absan nan travay pandan anpil mwa.Lisi tap pale sa avèk yon chèf ki dezyèm reskonsab nan faktori a: Lisi mande pou direksyon an enstale yon aparèy kapab pwòpte lè ki pa bon; men, enstalasyon sa a pral depanse anpil lajan, dekwa pou chèf la refize l.

Lisi te konn viv Pawòl lavi a kote li tap jwenn kouraj ak limyè. Pandan negosyasyon yo, li te kapab kenbe kè poze e koute byen sa chèf yo tap pale. Li menm menm li rakonte: «Nan moman sa a, Bondye te ba m pou m di kèk pawòl ki korèk anpil pou defann moun yo «ki pa gen vwa». Direksyon an te rive konprann ke depans pou pwòpte lè a pral bay ouvriye yo kondisyon pi bon pou yo kenbe yon bòn sante, epi konsa, ouvriye yo pa absan nan travay poutèt maladi a.» Dirèksyon an te aksepte enstalasyon an. Yo tap enstale yon aparèy pou pwòpte lè a, e byen vit, maladi opresyon an (as) te fè bak sot nan 12, rive nan 2 %; konsa tou, absans nan travay te fè bak tou. Direksyon an te di Lisi mèsi, epi li te bay Lisi yon gwo rekonpans. Ouvriye yo genyen kè kontan, e kounyeya nan faktori a, yo respire yon «lè» nouvo, nouvo pou kò a, nouvo pou lespri a, nouvo pou bon relasyon an nan pami moun yo.

Chiara Lubich